Jak się nie wypalić?

Sekret szczęśliwego życia, to żyć tak jak pragniesz. Właśnie tak chciałabym żyć na co dzień i do tego dążę, jednak póki co, czasami przyplątują się nie lubiane uczucia: przygnębienie, niepokój, złość. Tak ma większość z nas, takie jest po prostu życie.

No dobrze, ale co począć z niechcianymi uczuciami? Drinki albo pigułki uspokajające pomagają na krótką chwilę, jeśli nie nauczymy się dość szybko reagować na pogorszenie nastroju i poddamy się myślom typu "wszystko idzie nie tak jak powinno, życie jest do d..y", wtedy te niezauważalnie zmienią się w apatię, od której dzielić nas będzie krok do stanu wypalenia.

Możemy powiedzieć, że człowiek jest "wypalony", kiedy nie widzi już sensu w tym co robi, a trudno jest dalej podejmować decyzje, kiedy działaniom nie towarzyszą emocje czy chęć walki. O wypaleniu najczęściej wspomina się w kontekście pracy zawodowej, ale myślę, że możemy się wypalić również na gruncie związku czy rodziny, czy w innej dowolnej dziedzinie. Wypaleniu sprzyja zmęczenie, znudzenie, zasiedzenie i teoretycznie "dolegliwość" ta może dopaść każdego, kto się zagapi.

Pierwsze objawy wypalenia, w porę zauważone, są bardzo ważnym sygnałem do zmiany podejścia do siebie i swojej postawy w związku, rodzinie czy pracy.  Lepiej jest na bieżąco ograniczać ryzyko wypalenia, stosując się na co dzień do kilku prostych zasad:

• ocenianie, czy wymagania, które stoją przed nami, korespondują z naszymi celami;
• analizowanie swoich możliwości w zakresie sprostania tym wymaganiom;
• jeżeli odczuwamy nadmiar obowiązków, dokonajmy ich redukcji poprzez wycofanie się z pewnych zadań;
• jeżeli kontakty z otaczającymi ludźmi kosztują nas zbyt wiele energii, postarajmy się zwiększyć dystans wobec otoczenia;
• obrona przed nadmierną eksploatacją emocjonalną czy psychiczną - mamy do tego prawo;
• usprawnienie swoich umiejętności w zakresie radzenia sobie ze stresem;
• sprawdzanie, które obszary naszego życia (praca, rodzina itp.) generują stres, doprowadzenie do korzystnej zmiany, rozwiązywanie istniejących problemów, redukowanie stresu na bieżąco;
• korzystanie z pomocy rodziny lub przyjaciół w uporaniu się ze stresem;
• prowadzenie zdrowego stylu życia;
• dbanie o odpowiednią ilość snu i wypoczynku;
• zwracanie uwagi czy nasza dieta jest właściwa, zrównoważona, dostarcza nam niezbędnych składników;
• bycie aktywnym fizycznie;
• znalezienie odpowiedniego dla siebie hobby - to doskonale regeneruje umysł;
• przyznanie sobie prawa do wypoczynku, relaksu, przyjemności.

Powyższe zalecenia pewnie każdy zna, ale czy aby na pewno zwracamy na nie dostateczną uwagę każdego dnia? Znać, a stosować to zupełnie różne pojęcia. Z reguły nic nie dzieje się przepadkiem, każda choroba, każde obniżenie nastroju z czegoś wynika. Mogę ze szczegółami wymienić powód swego wypalenia zawodowego oraz zaplanować zmiany, to samo może zrobić każdy, wystarczy chcieć. A czy można nie chcieć? Wypalenie to zaraz po depresji najbardziej destrukcyjny stan naszego umysłu (duszy?), zgadzając się na wypalenie odcinamy się od szczęścia, które jest najważniejszym celem każdego człowieka, bo bycie szczęśliwym warunkuje nasz rozwój.

Dla  ciekawych i chętnych wklejam prosty test - dotyczy on wypalenia zawodowego, ale w sumie każde wypalenie ma podobne objawy. To co, sprawdzamy się? ;-)

CZY GROZI CI WYPALENIE ZAWODOWE?

Przeanalizuj starannie dziesięć ostatnich miesięcy. Czy zauważyłeś jakieś zmiany u siebie lub w swoim otoczeniu? Traktuj wybraną liczbę jako stopień zmian, jakie zaobserwowałeś. Podsumuj i sprawdź wynik.

Zdecydowanie NIE - 1; Raczej NIE - 2; Czasami - 3; Raczej TAK - 4; Zdecydowanie TAK - 5

PYTANIA
1) Łatwiej się męczysz? Jesteś wyczerpany, bez energii?
2) Irytują cię ci, którzy mówią: "Nie wyglądasz najlepiej od jakiegoś czasu"?
3) Pracujesz coraz więcej, ale twoja wydajność/sprawność stale maleje?
4) Obserwujesz u siebie więcej cynizmu i czujesz się pozbawiony złudzeń?
5) Odczuwasz często melancholię/przygnębienie, którego nie potrafisz wyjaśnić?
6) Zapominasz czasem o spotkaniach, rachunkach, sprawach osobistych?
7) Jesteś bardziej poirytowany i reagujesz w sposób wybuchowy wobec swojego otoczenia?
8) Coraz rzadziej widujesz się z rodziną i serdecznymi przyjaciółmi?
9) Jesteś zbyt zajęty, aby regularnie zajmować się np. czytaniem sprawozdań, odpowiadaniem na telefony czy wysyłaniem kartek z życzeniami?
10) Cierpisz na dolegliwości fizyczne (boleści, ból głowy, uporczywy katar)?
11) Czujesz się zagubiony/przegrany, kiedy kończy się dzień pracy?
12) Masz wrażenie, że opuściły cię takie nastroje jak wesołość czy radość?
13) Jesteś niezdolny do zaakceptowania kawałów/dowcipów na swój temat?
14) Aktywność seksualna wydaje ci się raczej szkodliwym wysiłkiem niż źródłem przyjemności?
15) Odkrywasz, że nie masz nic do powiedzenia inny ludziom?

Jeśli osiągnąłeś wynik: 0-25: Wszystko w porządku.
26-35: Powinieneś zwrócić uwagę na niektóre aspekty twojego życia.
36-50: Jesteś kandydatem do wypalenia zawodowego.
51-65: Jesteś w trakcie zawodowego wypalania się.
66: Osiągnąłeś punk krytyczny - twoje zdrowie fizyczne i psychiczne jest zagrożone!

(Adaptacja z: H.J Freudenberger, La Brulure interne, Inedit, 1988.)